Niederösterreich. 1400 ha. Wit, met grüner veltliner, riesling, weissburgunder, beuburger en rieslingxsilvaner. De wijngaarden van Wachau liggen op naar het zuiden gerichte terrassen op de oevers van de Donau, op een vulkanische ondergrond met oerrots, waar ze zoveel mogelijk zon vangen. Een koele wind uit de bergen zorgt voor verkoeling en de nodige zuren in de druiven. Het klimaat is continentaal met zachte, droge herfsten. De meeste wijngaarden liggen in terrasbouw op de hellingen en hebben leisteen in de ondergrond, met naarmate men naar de vallei zakt meer zand en loess. Hier komen de beste witte wijnen van Oostenrijk vandaan, fruitig en, tegelijk mineraal, met grüner veltliner en riesling aan de kop. Wachau ontwierp zijn eigen kwaliteitsindeling die op het etiket staat. Steinfeder is de lichtste in alcohol (11%) en klasse, gevolgd door de al iets gewichtigere Federspiel en voor de allerbeste en rijkste Smaragd (13%). Deze laatste is zéér goed en gemaakt van druiven met laag rendement en van de beste terreinen. Hij wordt ook later geplukt. Hij heeft een goed verouderingspotentieel. Wachau valt onder de beste riesling regio’s van de wereld.

2004: warme zomer met een milde oktober, goede gruner veltliners. 2003: volle vette gruner veltliners. 2002: klassiek. 2001: zeer sterk. 2000: volle en vette witten. 1999: Gruner Veltliners zijn nu perfect op dronk. 1998: minder jaar. 1997: perfect jaar voor de witte; nu drinkklaar

Dürnstein, Wachau, Oostenrijk. Grote coöperatieve. °1938. 600 leden, 420ha wijngaard, ongeveer 30% van de totale oppervlakte. Goed voor een jaarproduktie van 2,5 miljoen flessen. 55% van de produktie is grüner veltliner, 16% riesling. 30h neuburger, een witte specialiteit uit de Wachau. Rood is goed voor 9%. De Freie Weingartner Wachau is een belangrijke en goede wijncoöperatie in Dürnstein, met erg goede Grüner Veltliner en Riesling. Roman Horvath is sinds begin 2005 de bedrijfsleider. Heinz Frischengruber is de oenoloog. Sinds 2006 bezig met een programma om het kwaliteitsniveau in de wijngaarden van de leden te verhogen. Regelmatig qua kwaliteit en in staat om grotere hoeveelheden te leveren. 30% export. www.domaene-wachau.at

Pfaffenhofen, Württemberg. Rainer Wachtstetter. 11ha, goed voor ongeveer 100.000 flessen. De beste wijngaarden liggen op de Pfaffenhofer Hohenberg en de Heuchelberg. Terroir met rode mergel en zandsteen. 20% lemberger, 17% trollinger, 17% riesling, 12% spätburgunder, 8% schwarzriesling, 7% samtrot, 5% dornfelder en 14% voor de rest. Een echte specialist in rood, met de op barrique gerijpte Ernst Combé, genaamd naar zijn grootvader-stichter, als topper. Ook de gewone, op het traditionele grote holzass gerijpte wijnen zijn goed. Ook goede schuimwijn. www.wachtstetter.de

Oostenrijk. zie Chasselas

13500 ha. Wit en rood. Pas eind jaren zestig kwam er interesse voor wijnmaken in de staat Washington maar de vele microklimaten maken het wijnmaken er interessant. Naast irrigatie in de zomer is het ook nodig om de druiven te beschermen tegen de winterkou of om ze te harden. De meeste wijngaarden zijn op het zuiden gericht en liggen in het oosten van de staat, op dezelfde breedtegraad als Bordeaux. Het zijn de klassieke druiven die hier het meest populair zijn, maar de stijlen varieren sterk door de jeugd van de wijnmakers en de vele microklimaten. Over het algemeen kunnen de volgende stijlen worden onderscheiden: levendige, frisse chardonnay, stevige riesling met abrikozentoetsen, merlot met parelende bessensmaak, zeer fruitige cabernet sauvignon. Omvat de volgende VA’s: Columbia Valley (4000ha, belangrijkste in grootte), Puget Sound (kuststreek, Müller-Thurgau, Siegerrebe, Pinot Noir), Walla Walla Valley (klein gebied maar zeer goede wijnen), Yakima Valley (40% van de wijngaarden van de staat; irrigatie is noodzakelijk), Wahluke Slope (sinds 2006).

Bad Krozingen-Schlatt. 18ha. 74000 flessen per jaar. Wijngaarden in Malterdingen en Kenzingen, de beste op de Malterdinger Bienenberg en de Kenzinger Rotenberg. Loess met verbrokkelde zandsteen, rode mergel en mosselkalksteen. 67% spätburgunder, 10% weissburgunder, 5% grauburgunder, 5% syrah, de rest is viognier, merlot en cabernet franc. Opgeleid in het Blankenhornsberg schooldomein, eerst voor anderen werkend maar in de late jaren 90 begonnen met een eigen wijndomein waarvoor hij wijngaarden kocht en pachtte. Concentreert zich op rode wijn, maar ook in wit best te pruimen. Gebruikt Franse pinot noir klonen die hij ent op minder sterk producerende wortelstokken en aanplant met een erg hoge dichtheid (8000 tot 12000 stokken per ha). Voegt geen vreemde gisten toe. Op basis van zijn 2002’s door Gault-Millau bekroond als nieuwkomer van het jaar in 2005. Evolueert nog positief. Net als de andere Wassmer eerder Frans qua stijl. www.weingut-wassmer-schlatt.de

Bad Krozingen-Schlatt, Markgräflerland, Baden. Martin Wassmer. 10ha, goed voor een jaarproductie van 48.000 flessen. Vooral loess met zandsteen en klei. Beste wijngaarden zijn de Schlatter Maltesergarten en de Laufener Altenberg. Veel oude stokken. Hecht zeer veel belang aan gezonde druiven met genoeg concentratie dankzij opbrengstbeperking. 70% spätburgunder, 12% weissburgunder, 7% grauburgunder, 4% muller-thurgau, 4% gutedel, 3M muskateller. Wanneer mogelijk uitsluitend natuurlijke gisten en geen filtering. Alle wijnen rijpen op holzfass, de beste op barrique. Ooit gestart als aspergekweker, maar na studies als kok en stages op andere wijndomeinen sinds 1998 toegespitst op wijn. Scoorde bijna onmiddellijk erg hoog met zijn rode wijn en blijft dat sindsdien ook doen. Wordt beter en beter, vooral in rood, iets minder in wit. www.weingut-wassmer.de

Neustadt-Haard. Stefanie Weegmüller-Scherr. 15,2ha met 60% riesling, 6% scheurebe, en telkens 5% grauer burgunder, weisser burgunder, gewürztraminer, kerner en dornfelder. Zeer goed gelegen wijngaarden in en rond Haardt. Bestaat al sinds 1865 en Stefanie is de 12e generatie. Samen met echtgenoot Richard Scherr, maar Stefanie is al van haar 25 de wijnmaakster. Eén van de beste domeinen van de Pfalz. Niet echt bio, maar wel bewust. Letten ook sterk op opbrengstbeperking. Tamelijk uitgebreid maar mooi gamma. www.weegmueller-weine.de In België verdeeld door Vinikus.

Kaysersberg, Alsace. 27ha waarvan een derde op de heuvels van de Schlossberg (zeer sterke rieslings). Laurence en Catherine Faller. Sinds 1898 in handen van de Faller’s. Theo Faller speelde een belangrijke rol bij het tot stand komen van de AOC Alsace. Hij stierf in 1979 en werd opgevolgd door echtgenote Colette en later de dochters Laurence en Catherine. 23ha. Sinds 1997 meer en meer biodynamisch. Gemiddeld 35 hl/ha met rijke en geconcentreerde wijnen. Kritisch tegenover hun 2000 waarvan ze zeggen dat ze de druiven te rijp lieten worden. Ook Gewurztraminer in Furstentum en Mambourg, Pinot Gris in Altenbourg en Pinot Blanc in de Clos des Capucins.

Kiedrich, Rheingau. °1875 door Robert Weil, een voormalig professor Duits aan de Sorbonne. Nu olv Wilhelm Weil, nu al de vierde generatie. Suntory als mede-eigenaar. 65ha, met 98% riesling en 2% spätburgunder. Beschouwd als één van de beste riesling-wijndomeinen ter wereld en vooral zijn zoete wijnen worden als de grootste zoete rieslings beschouwd. Ook één van de beste domeinen van de Rheingau (indien niet het beste). De beste wijngaarden zijn de Kiedricher Gräfenberg (ze hebben daar nog een Auslese uit 1893 van, toen de Duitse rieslings tot de duurste wijnen van de wereld hoorden)en Wasseros. VDP. Charta. Moderne topwijnen. Zeer sterke reputatie. www.weingut-robert-weil.com. In de kelder een trio, Michael Thrien, Christian Engel en Stefan Bieber. Er wordt met de hand geoogst in verschillende beurten en het kan acht tot tien weken duren eer een wijngaard helemaal geplukt is. Geen kunstmest, geen herbicides. In de Duitse vakpers algemeen beoordeeld als behorende tot de top 5 van Duitsland.

Niederösterreich. 16000 ha. Wit met grüner veltliner (50%), wälsch en rhein riesling, weissburgunder, chardonnay, rood met blauer portugieser en zweigelt. Van de subgebieden van Niederösterreich is dit de grootste en 31% van alle oostenrijkse wijn komt van hier. De wijngaarden liggen ten noorden en noordwesten van Wenen en de Donau op een bodem van zwarte leem en kalk. Hij is meestal eenvoudig en licht en meer dan de helft is gemaakt met grüner veltliner. De DAC Weinviertel is de eerste gekontroleerde herkomstbenaming (naar analogie van de Franse AOC) van Oostenrijk waar de plaats van herkomst belangrijker is dan de gebruikte druif. De grüner veltliner is kruidig met wat peper, subtiel fruit en een citroengele kleur. De dorpen Retz, Poysdorf en Wolkersdorf maken deel uit van de DAC.

Duitsland. zie Pinot Blanc

Zuid-Afrika.

Heeft niets te maken met echte riesling. Droge witte, wat vlakke wijnen wiens enige verdienste hun frisse zuren en oppervalkkig fruit zijn wat er pretentieloze terraswijn van maakt. Een echt goede wijnmaker kan met echt rijpe druiven een licht kruidige wijn maken met wat karakter en hinten van groene appelen en amandelen. In zoete wijnen is perzik, abrikoos en honing te vinden. Tweede belangrijkste varieteit in Oostenrijk.

Kleinste van de vier Australische wijngebieden, met 5% van de produktie, maar met tussen de 20 en 30% van de klassewijnen. Groot gebied met vijf officiële wijnzones, waarvan alleen de twee in het zuidwestelijke deel interessant zijn (Greater Perth en Southwest Australia). Omgeving Perth. Met uitzondering van het grillige 2000 (alleen in Margaret River erg goed), waren alle jaren sinds 1998 erg goed.

Steiermark. 280ha. Rosé met Blauer Wildbacher. Weststeiermark is bekend voor zijn schilcher, een frisse, fruitige rosé, gemaakt van blauer wildbacher druiven. Hij moet jong gedronken worden en is relatief zeldzaam. De beste wijngaarden hebben een bodem die gneiss en leisteen bevat maar ook de kunde van de wijnmaker is zeer belangrijk. Wanneer deze tekort schiet is schilcher onaangenaam zuur. In heel warme jaren wordt er een vollere rode mee gemaakt die wat naar merlot zweemt.

Tuchan, Languedoc. 11ha, bijna volledig onder de AOC Fitou, maar ook wat droge en zoete muscat. 8ha ligt op het klassieke leisteen terroir maar ze beschikken ook over enkele goed gelegen percelen met oude stokken op klei en kalk. Ontstaan uit de ontmoeting op de wijnbouwschool van Narbonne van Wiebke Seubert, een ancien voor de regio, en Alain Voorons, een autodidact. Ongeveer 35.000 flessen per jaar. Goed uitgeruste kelder. Hun Sélection is een blend van grenache op een leisteen terroir en carignan op klei-kalk, en verenigd zo de twee terroirs van het dorp in zich. Hij krijgt 12 maanden bordelese eik. Hun Tradition werd uitsluitend gemaakt met druiven van het klei-kalk terroir en verblijft maar gedeeltelijk op eik. www.chateau-wiala.com

Niederösterreich. 700ha. Wit met grüner veltliner, riesling, weissburgunder, chardonnay. Het overgrote deel van de produktie verdwijnt hier als een blend van lokale varieteiten in de keelgaten van de inwoners van Wenen maar af en toe komt er toch wat van deze meestal lichte en pittige wijn op de wereldmarkt. Sommige zijn erg goed.

California. Napa Valley. Pas in 2001 apart erkend. Slechts één wijngaard.

Donauland, Oostenrijk. 200-jaar oud domein, maar eerste eigen bottelingen in de jaren 60. Hans Wimmer (°1957), sinds 1993. Sinds 2004 biodynamisch. Mikt op topwijn. Gruner veltliner, pinot blanc, traminer, sauvignon blanc, chardonnay, riesling, zweigelt en pinot noir. Uitsluitend inoxvaten. Manuele oogst. 14ha in Fels am Wagram.

Douro. °2001. Jorge Serodio Borges (oenoloog van de Qta do Passadouro) & Sandra Tavares da Silva (oenologe van de Qta do Vale Dona Maria). 1,5 ha. Hun Pintas wordt gemaakt met 70 à 80 jaren oude stokken van zo’n dertigtal varieteiten, heel streng geselecteerd, 12 à 15 maanden op grotendeels nieuwe Franse eik, voor de eerste maal in 2001. Begint af te stappen van de gemengde wijngaarden en de percelen te heraanplanten, telkens met de meest geschikte variant. Ook een witte Guru, op eik gerijpt, van meer dan 40jaar oude stokken.

Dittelsheim-Hessloch, Rheinhessen. De familie Winter zit al sinds 1600 in de wijnbouw, maar pas vanaf de jaren 90 schakelde het gemengd landbouwbedrijf volledig over op wijn. Geleid door vader Edmund Winter, met zoon Stefan Winter als geschoold viticulturist en getalenteerde wijnmaker (°1981). Hij werd opgeleid door Bassermann-Jordan en Klaus Keller en is sinds 2000 volledig verantwoordelijk voor de kelder. Opkomend talent waarvan nog veel verwacht wordt. 20 ha, goed voor ongeveer 90.000 flessen. Wijngaarden op de Dittelsheimer Leckerberg en de Westhofener Aulerde. Terroir met vergane zandsteen, kaolin-mergel en loess-klei. 23% riesling, 11% grauburgunder, 10% müller-thurgau, 9% kerner, 8% dornfelder, 8% portugieser, 31% andere soorten. Het domein past in de wijngaard alle moderne technieken als ontbladering en groene oogst toe, en oogst zo laat mogelijk. Stefan is momenteel zeer bezig met zijn terroir en de uitdrukking ervan in de fles. Waar mogelijk worden ook alleen de eigen giststammen gebruikt. Message in a Bottle-lid. www.weingut-winter.de In België verdeeld door De Koning Drinkt.

Duitse naam voor een coöperatieve van wijnbouwers. In Duitsland goed voor 32000ha wijngaard, een derde van de totale oppervlakte en een derde van de produktie. Ontstaan uit noodzaak in de 19de eeuw toen druifluis, oorlogen, goedkope import en het napoleontische erfrecht de Duitse wijnbouwer in zijn bestaan bedreigde. De kwaliteit is vaak middelmatig, maar ook hier is er een duidelijke beweging en zoektocht naar meer kwaliteit bezig.

South Australia. www.wirra.com.au Opgericht door Bob Wigley rond 1900 en tot zijn dood in 1924 een bloeiend bedrijf maar dan opgesplitst en vervallen. In 1969 kochten de kozijns Greg en Roger Trott de gebouwen en de enkele overblijvende ha op. Roger was meer de financier en boekhouder en het was vooral de zeer energieke Greg die zijn stempel op het bedrijf drukte. Zeer Australisch bedrijf met veel couleur locale (zie de website). Wijngaarden in de McLaren Vale, maar ze kopen ook heel wat druiven bij andere boeren. Momenteel bezig snel te groeien en een steeds succesvoller bedrijf.

Iphofen, Franken. Eigendom van Dr Heinrich Wirsching, 14de generatie. In de familie sinds 1630. Werner Probst is de wijnmaker. 72ha wijngaard met 38% silvaner, 20% riesling, 8% müller-thurgau, 8% weissburgunder, 7% spätburgunder, 7% dornfelder, 5% scheurebe en 7% andere (bacchus, gewurztraminer, domina, pinot gris en rieslaner). Wijngaarden op de Iphöfer Julius-Echter-Berg, de Kalb en de Kronsberg. VDP lid. Een van de grootste private wijndomeinen van Duitsland. Lutte integrée. Investeerde onlangs stevig in een modernere kelderuitrusting. Zeer breed gamma. Ondanks de grootte toch absoluut een kwaliteitsdomein met goede rieslings en silvaners. www.wirsching.de

Westhofen, Rheinhessen. Günter en Elisabeth Wittmann, maar vandaag is zoon Philipp Wittmann (°1974) de baas. Oud domein, één van de beste van Rheinhessen. 25ha, met 47% riesling, 30% burgunders, 10% silvaner en 13% andere. 150.000 flessen per jaar. Wijngaarden in Westhofen, Flörsheim-Dalsheim en Bechtheim. De beste sites zijn die van de Westhofener Morstein, de Kirchspiel en de Aulerde. Leem, verbrokkelde zandsteen en klei. In 2003 kreeg de vooral in de Pfalz opgeleide Philipp de titel Newcomer des Jahren in Wein Gourmet. Bio sinds 1990, sinds 2004 biodynamisch. Papa Günther is vandaag vooral actief in de wijngaard. Hij gaf de verantwoordelijkheid voor de kelder al erg vroeg aan zijn zoon, net zoals men dat met hem ook had gedaan. Verantwoordelijk voor het recente succes van Westhofen, voorheen een ondergewaardeerde en ondermaatse wijn. Message in a Bottle en VDP lid. Zeer sterk in Silvaner (de kruidige “S” cuvée). www.wittmannweingut.de

Kitzeck, Südsteiermark, Oostenrijk. 75ha. Bekend voor zijn mooie chardonnay. De familie zit al sinds 1803 in de wijnbouw. Familiebedrijf met vader en zoon Gerhard Wohlmuth. Junior studeerde wijnbouw in Wenen en deed stages in Friuli, Nieuw-Zeeland en Zuid-Afrika, senior deed zijn stages in Zwitserland en Duitsland en houdt het bedrijf open sinds 1986. Opbrengst tussen de 32 en 45 hl/ha. Er wordt met de hand geoogs, vaak in meerdere lezingen en daarna wordt beslist hoe men de verdere vinificatie aanpast. Zowel inox als barriques. In 2000 werden gloednieuwe kelders in gebruik genomen. Sterke reputatie.
www.wohlmuth.at

11.522 ha. Gebruikte druiven: müller-thurgau, kerner, silvaner en riesling voor wit, trollinger, müllerebe, spätburgunder, portugieser en lemberger voor rood. De wijngaarden van deze regio liggen op heuvels op de oevers van de Neckar en haar zijrivieren, via Tübingen over Stuttgart naar Heilbronn en Bad Mergentheim en kennen een bodem die mergel, löss, kalksteen en sediment bevat. 19% van de aanplantingen is voor riesling, maar een opmerkelijke hoge 60% is voor blauwe druiven als trollinger (22%), schwarzriesling (16%) en lemberger (12%). Het zijn zeer fruitige rode en stevige witte wijnen, bijna volledig bestemd voor lokale consumptie. 80% van de produktie is trouwens in handen van de lokale coöperatieven. De rode is zeer vaak bleek en licht, zonder tannines, bijna rosé-achtig en lokaal zeer populair als wijn voor alledag, maar ongeschikt voor de export. Bijna de volledige oogst wordt dan ook ter plaatse geconsumeerd en pas de laatste jaren vinden er af en toe wat betere flessen de weg naar buiten. Het gebruik van barrique’s wint veld voor de betere rode wijnen. De rieslings hier zijn hartiger en veel minder nerveus dan die van bijvoorbeeld de Moezel.

Kruising uit de jaren 30 tussen Muller-Thurgau en Gewurztraminer. Sterke aroma’s. Weinig resistent tegen ziektes. Zeldzaam geworden.