U
Wijnwoordenboek
Ugni Blanc
Zeer neutraal geurend, vaak gebruikt als distillaat en in blends met aromatischere soorten in Zuid-Frankrijk. Eén van de meest aangeplante druiven van Frankrijk.
Ukiah Valley VA
California, Mendocino County. Een iets warmer deel van de vallei.
Ull de Llebre
(Spanje) zie Tempranillo
Umani Ronchi
Cupramontana, Marche, Italië. In de jaren 50 gesticht door Gino Umani Ronchi. In de jaren 70 overgenomen door zijn partner Eng. Bianchi die het management toevertrouwde aan zijn schoonzoon Massimo Bernetti, die vandaag nog steeds het bedrijf leidt, sinds begin jaren 90 geholpen door zoon Michele. 110ha in de Verdicchio, 60ha in de Rosso Conero en 30ha in de Abruzzi, elk met eigen kelders. Modern uitgerust en mooie gebouwen. Mooi gamma met uitstekende verdicchio’s en rosso conero’s, maar ook geëxperimenteer met de internationale druivenrassen. Midden jaren 80 één van de eersten om nieuwe eik te introduceren. Voor verdicchio is de Casal dei Cavalieri is de basiswijn en Casal di Serra de betere (3 maanden oudering op zijn droesem en beschermd tegen oxydatie door het inpakken van de druiven in ijs vanop het moment dat ze arriveren). De toppers zijn de Vechie Vigne (4ha met 30 jaar oude stokken) en de Plenio, een riserva waarvan een derde fermenteert in nieuwe vaten van 500l. In Rosso Conero heet de basiswijn Serrano, met de San Lorenzo en de Cumaro telkens iets beter. Hun topcuvée is de Pelago, een March IGT met cabernet sauvignon, sangiovese en merlot. 75% van de productie gaat naar de export. In Nederland verdeeld door Cristofoli Zoetermeer. www.umanironchi.it
Josef Umathum
Frauenkirche, Neusiedlersee, Oostenrijk. 30ha, maar het domein koopt ook druiven aan van ongeveer 10ha andere boeren (wel volgens hun lastenboek). °1958 door Elisabeth en Johann Umathum. Sinds 1971 bottelt de familie zelf. Josef Umathum (°1960) is sinds 1985 de baas en besloot in 1987 zich op de wijnbouw te concentreren. In 2000 nam hij 6ha wijngaard over van het voormalige Graf Harrach. 90% rood. Gelber traminer, pinot gris, zweigelt, st laurent en blaufränkisch. Kleine hoeveelheden cabernet sauvignon en andere rassen. Kiezel, leem, kalk, leisteen. Ried Hallebühl, Vom Stein, Haideboden en Kirschgarten zijn de belangrijkste terroirs. De Kirschgarten in Jois is de enige in terrassen aangelegde wijngaard van Burgenland, voor de eerste keer vermeld in 1214. Met de hand geoogst. Opbtrengstbeperking en late oogst, op het juiste tijdstip. Klassiek holzfass van oostenrijkse eik, alleen de topwijnen krijgen barrique. Een klein deel van de produktie wordt geveild ter ondersteuning van lokale jongeren die met eten bezig zijn. Sinds 2007 biodynamisch (Demeter). Groot verdediger van de lokale druivenrassen die volgens hem in hun geheugen het klimatologisch verleden met zich meedragen. 25% export. www.umathum.at In Nederland verdeeld door Imperial Wijnkoperij in Den Dolder.
Weingut Untermoserhof
Bolzano. Georg Ramoser. Zeer klein domein van 4,5ha op de stadsgrens van Bozen. Vernatsch, lagrein, cabernet, merlot, chardonnay. Al 100 jaar in dezelfde familie. Klein maar vooruitstrevend. Ondermeer een St-Magdalener die zou uitsteken boven veel van zijn concurrenten. Zijn perceeltje in Eppan-Berg heeft een dichte leembodem en is aangeplant met merlot en chardonnay. Volgens de Gambero Rosso één van de betere merlot’s van Zuid-Tirol. Ook zijn Lagrein Riserva schijnt OK te zijn. In België verdeeld door De Koning Drinkt.
Unterortl
Unterortl, Alto Adige. °1992 door de bergbeklimmer Reinhold Messner die Martin Aurich inhuurde om het domein uit te baten. Martin Aurich is een Duitser die in de jaren 80 oenologie studeerde. 4ha op de Juval berg met riesling, pinot bianco en pinot nero (plus wat zweigelt, garanoir, gamaret en müller thurgau). Jaarproductie van gemiddeld 30.000 flessen per jaar. Goed terroir dankzij de waterdoorlatende ondergrond met gneiss die het te danken heeft aan een nabije gletsjer. Op het zuid-zuidoosten gericht, op een steile helling (250m hoogteverschil), en dus veel zon en koude nachten en constant circulerende lucht die de druiven droog houdt. 8000 stokken/ha. Vinifieert zo natuurlijk mogelijk. Ook een gamma grappa’s en distillaten met eigen boomgaardfruit. Eén van de beste rieslings van Italië. www.unterortl.it
Clos Uroulat
Monein, Jurançon. Charles Hours, °1955 met een diploma oenologie op zak, kocht dit domein in 1983 (toen 3,5ha groot). Nu 7,5ha. Sinds 1999 koopt hij ook druiven elders en vinifieert nu het equivalent van 14ha. 60% petit manseng, 35% gros manseng en 5% petit courbu. Culture raisonnée. Met de hand geoogst. Werkte stelselmatig aan de vernieuwing van zijn installaties en vandaag goed uitgerust. Twee wijnen, de zoete Clos Uroulat, 100% petit manseng, en de droge cuvée Marie, een blend van gros en petit manseng die 10 maanden op barriques rijpte. Sinds 2006 zij aan zij met dochter Marie (°1983). www.uroulat.com
USA
276.000 ha. Alhoewel er een inlandse druivenras bestaat is de geschiedenis van de wijn hier pas begonnen met de immigranten die de Europese druif, de vitis vinifera, meebrachten om er hun nationale wijnen mee te maken. De phylloxera, de Grote Depressie, de Drooglegging en WOII vernietigden de Amerikaanse wijnindustrie van voor 1945, maar tussen 1960 en 1980 ontwikkelde ze zich terug tot een wijnindustrie die qua volume en kwaliteit meekan met de andere Nieuwe Wereld wijnlanden.
Ongehinderd door reglementering kozen de Amerikaanse wijnpioniers, bijna altijd onafhankelijke familiebedrijfjes, net als in andere landen van de Nieuwe Wereld, voor wijnen die gemaakt zijn met één soort druif, met de cabernet sauvignon en de chardonnay als meest populaire, maar ze voegden er een traditie aan toe: de zinfandel. Omdat er geen regelementering was experimenteerden ze naar hartelust met nieuwe technieken. Sinds de jaren 80 exporteren ze ook wijn maar ook vandaag is de USA nog steeds een wijnbouwgebied in ontwikkeling met voorlopig maar vier staten die echt actief zijn op dit vlak. Het potentieel van dit reusachtige land is echter onbeperkt, maar het ontbreekt aan een sterke binnenlandse vraag. De consumptie van alcohol per capita is in de VS één van de laagste van de wereld. Per inwoner drinkt een Amerikaan ongeveer 8 liter per jaar, tegenover 67 liter voor een Fransman. Toch is het al vandaag de vierde grootste wijnproducent van de wereld.
Een Amerikaans wijnetiket is tamelijk simpel. De vermelding van een bepaalde druif op het etiket wil zeggen dat deze voor minstens 75% (90% in Oregon) werd gebruikt voor deze wijn. Benamingen als blush, chianti, bourgogne, chablis, port etc worden gebruikt als aanduiding van een wijnstijl, tot grote verontwaardiging overigens van de originelen. De afkomst van de druiven wordt aangeduid door de vermelding van de staat waar minimum 75% van de druiven vandan komt (voor Oregon 100%). De vermelding American duidt op het feit dat de druiven uit twee verschillende States komen. Naast de vermelding van de State kan er ook een AVA op het etiket staan. Deze American Vinicultural Areas kan men vergelijken met een Appellation Controlée en kunnen de grenzen van een staat overschrijden. Ze verwijzen naar een duidelijk afgebakend gebied dat gemeenschappelijke klimatologische en geologische kenmerken heeft. 85% van de gebruikte druiven moeten dan uit deze VA akomstig zijn (ook hier weer 100% voor Oregon). De vrijheid is groter dan bij een AOC omdat de wijnbouwer zelf kan bepalen wat hij aanplant, of hij irrigeert, wanneer hij oogst, wat de beste productie is per ha… Er waren er tegen 2006 niet minjder dan 169 erkend. De meest individuele wijnen zijn die uit kleine wijngaarden en hier moet 95% van de druiven afkomstig zijn uit deze specifieke wijngaard. Het wijnjaar moet niet worden vermeld, maar als dat wel het geval is dan moeten 95% van de druiven uit dit jaar afkomstig zijn.
Er zijn zes belangrijke hoofdregio’s: Californië, the Northwest (Oregon en Washington), Northeast (New York), South, Midwest en Canada.
Een aantal klassieke druiven als Cabernet Sauvignon, Chardonnay, Sauvignon Blanc, Zinfandel, Merlot en andere zijn Europees van afkomst. Ze leveren voor ons de beste wijnen op en ze worden zowat overal gebruikt. Het verschil kan echter van regio tot regio erg groot zijn. Naast de klassieke Europese druiven zien we in de USA ook een hele waslijst hybriden, kruisingen tussen Europese en inheemse soorten en nog enkele pure oorspronkelijke vitis labrusca varieteiten. Hier volgt een opsomming:
Aurora: Wit. Frans-Amerikaanse hybride. Oninteressant.
Baco Noir: Rood. Franse hybride. Aanvaardbaar.
Catawba: Rood. Inheems. Mousserende en blush wijn.
Cayuga Wit: wit. Frans-Amerikaanse hybride. Redelijk, sterk en droog.
Chambourcin: rood. Franse hybride. Rijk en smaakvol.
Chancellor: rood. Franse hybride. Fruitig maar simpel.
Chelois: rood. Franse hybride. Blush wijnen of voor mengelingen
Concord: rood. Inheems. Saai en typisch.
De Chaunac: rood. Frans-Amerikaanse hybride. Fruitig.
Delaware: inheems. Droog
Dutchess: wit. Inheems. Droog. Basiskwaliteit.
Elvira: wit. Inheems.
Isabella: rood. Inheems. Foxy (typische smaak voor inheemse druiven). Verdwijnt.
Léon Millot: rood. Franse hybride. Eerlijk, met verouderingspotentieel
Maréchal Foch: rood. Franse hybride. Populair.
Melody: wit. Fruitig en een beetje zoet. Kruising met Pinot Blanc.
Niagara: familie van de Concord. Amerikaanse hybride. Zoete witte wijnen.
Norton of Cynthiana: rood. Inheems. Zeer foxy en zwaar.
Ravat of Vignoles: wit, zoet. Frans-Amerikaanse hybride. Afgeleid van Chardonnay.
Seyval Blanc: wit. Frans-Amerikaanse hybride. Familie van Chardonnay.
Vidal Blanc: wit. Hybride op basis van ugni blanc. Veel gebruikt voor Eiswein.
Villard: rood en wit. Frans-Amerikaanse hybride. Mat.
Ongehinderd door reglementering kozen de Amerikaanse wijnpioniers, bijna altijd onafhankelijke familiebedrijfjes, net als in andere landen van de Nieuwe Wereld, voor wijnen die gemaakt zijn met één soort druif, met de cabernet sauvignon en de chardonnay als meest populaire, maar ze voegden er een traditie aan toe: de zinfandel. Omdat er geen regelementering was experimenteerden ze naar hartelust met nieuwe technieken. Sinds de jaren 80 exporteren ze ook wijn maar ook vandaag is de USA nog steeds een wijnbouwgebied in ontwikkeling met voorlopig maar vier staten die echt actief zijn op dit vlak. Het potentieel van dit reusachtige land is echter onbeperkt, maar het ontbreekt aan een sterke binnenlandse vraag. De consumptie van alcohol per capita is in de VS één van de laagste van de wereld. Per inwoner drinkt een Amerikaan ongeveer 8 liter per jaar, tegenover 67 liter voor een Fransman. Toch is het al vandaag de vierde grootste wijnproducent van de wereld.
Een Amerikaans wijnetiket is tamelijk simpel. De vermelding van een bepaalde druif op het etiket wil zeggen dat deze voor minstens 75% (90% in Oregon) werd gebruikt voor deze wijn. Benamingen als blush, chianti, bourgogne, chablis, port etc worden gebruikt als aanduiding van een wijnstijl, tot grote verontwaardiging overigens van de originelen. De afkomst van de druiven wordt aangeduid door de vermelding van de staat waar minimum 75% van de druiven vandan komt (voor Oregon 100%). De vermelding American duidt op het feit dat de druiven uit twee verschillende States komen. Naast de vermelding van de State kan er ook een AVA op het etiket staan. Deze American Vinicultural Areas kan men vergelijken met een Appellation Controlée en kunnen de grenzen van een staat overschrijden. Ze verwijzen naar een duidelijk afgebakend gebied dat gemeenschappelijke klimatologische en geologische kenmerken heeft. 85% van de gebruikte druiven moeten dan uit deze VA akomstig zijn (ook hier weer 100% voor Oregon). De vrijheid is groter dan bij een AOC omdat de wijnbouwer zelf kan bepalen wat hij aanplant, of hij irrigeert, wanneer hij oogst, wat de beste productie is per ha… Er waren er tegen 2006 niet minjder dan 169 erkend. De meest individuele wijnen zijn die uit kleine wijngaarden en hier moet 95% van de druiven afkomstig zijn uit deze specifieke wijngaard. Het wijnjaar moet niet worden vermeld, maar als dat wel het geval is dan moeten 95% van de druiven uit dit jaar afkomstig zijn.
Er zijn zes belangrijke hoofdregio’s: Californië, the Northwest (Oregon en Washington), Northeast (New York), South, Midwest en Canada.
Een aantal klassieke druiven als Cabernet Sauvignon, Chardonnay, Sauvignon Blanc, Zinfandel, Merlot en andere zijn Europees van afkomst. Ze leveren voor ons de beste wijnen op en ze worden zowat overal gebruikt. Het verschil kan echter van regio tot regio erg groot zijn. Naast de klassieke Europese druiven zien we in de USA ook een hele waslijst hybriden, kruisingen tussen Europese en inheemse soorten en nog enkele pure oorspronkelijke vitis labrusca varieteiten. Hier volgt een opsomming:
Aurora: Wit. Frans-Amerikaanse hybride. Oninteressant.
Baco Noir: Rood. Franse hybride. Aanvaardbaar.
Catawba: Rood. Inheems. Mousserende en blush wijn.
Cayuga Wit: wit. Frans-Amerikaanse hybride. Redelijk, sterk en droog.
Chambourcin: rood. Franse hybride. Rijk en smaakvol.
Chancellor: rood. Franse hybride. Fruitig maar simpel.
Chelois: rood. Franse hybride. Blush wijnen of voor mengelingen
Concord: rood. Inheems. Saai en typisch.
De Chaunac: rood. Frans-Amerikaanse hybride. Fruitig.
Delaware: inheems. Droog
Dutchess: wit. Inheems. Droog. Basiskwaliteit.
Elvira: wit. Inheems.
Isabella: rood. Inheems. Foxy (typische smaak voor inheemse druiven). Verdwijnt.
Léon Millot: rood. Franse hybride. Eerlijk, met verouderingspotentieel
Maréchal Foch: rood. Franse hybride. Populair.
Melody: wit. Fruitig en een beetje zoet. Kruising met Pinot Blanc.
Niagara: familie van de Concord. Amerikaanse hybride. Zoete witte wijnen.
Norton of Cynthiana: rood. Inheems. Zeer foxy en zwaar.
Ravat of Vignoles: wit, zoet. Frans-Amerikaanse hybride. Afgeleid van Chardonnay.
Seyval Blanc: wit. Frans-Amerikaanse hybride. Familie van Chardonnay.
Vidal Blanc: wit. Hybride op basis van ugni blanc. Veel gebruikt voor Eiswein.
Villard: rood en wit. Frans-Amerikaanse hybride. Mat.
Utiel-Requena DO
Valencia. 39300 ha. Wit, rosé en rood. Gebruikte druiven: wit met macabeo, merseguera en planta nova, rood en rosé met bobal, tempranillo, garnacha, cabernet sauvignon. In dit enorme wijngebied is de druif praktisch de enige bron van inkomsten voor de lokale boeren, maar vier vijfde van alle produktie vertrekt in tankauto’s naar Valencia voor verdere verwerking. Een aantal boeren en coöperatieven experimenteert er momenteel volop, maar het is af te wachten (en te proeven) wat er vandaan gaat komen. De meeste wijngaarden liggen op 700m hoogte, op een vrij kalkrijke ondergrond. Het is er iets koeler dan in Valencia. Witte wijn word hier nauwelijks gemaakt, maar een wijn die zeker de moeite is is de lokale rosado van de bobal druif. Ze zijn zeer fruitig en absoluut de moeite, maar moeilijk te vinden buiten Spanje. De rode wijn van de bobal druif is minder geslaagd, maar het is net dit gebrek aan een lokale variant die op het moment aanleiding geeft tot groot geëxperimenteer met druiven als tempranillo, garnacha, cabernet sauvignon. Deze wijnen zijn te proeven alvorens je koopt tenzij u uw wijnhandelaar blind vertrouwt. Voorlopig lijken vooral de mengwijnen van bobal met cabernet sauvignon of tempranillo de moeite.
Uva di Spagna
Italië. zie Bombino
Uva di Troia
In de Puglia wordt met deze vaak onderschatte druif als hoofddruif een lang houdbare, geurige wijn met een bitterdroge afdronk gemaakt. Ook geschikt voor rijping op eik en een lang kelderleven. Zijn intense kleur maakt het ook een populaire wijn in blends.