Staffolo, Marche. °1973 door Mario Zaccagnini. Nu geholpen door dochter Rossella en schoonzoon Franco. 42ha groot domein met 25ha hoogelegen wijngaarden en 17ha olijfbomen. 325.000 flessen per jaar. 400m boven de zeespiegel. Veel minerelen en zouten in de zanderige bodem. De aanplant kwam tot stand door kloonselectie op basis van vier op het domein voorkomende stamdruivelaars wat ervoor zorgt dat ze perfect passen bij het terroir. Er wordt met de hand geplukt en men probeert het gebruik van sulfiet laag te houden. Alberto Musatti is de consulterende oenoloog voor de witte wijnen. Spumante, wit en rood. Mooie verdicchio’s.  www.zaccagnini.it

Griekse druif. Ook bekend als zacharo of skiadopoulo. Alleen op de Ionische eilanden, Cephalonia, Zakynthos, Akaranani en Ileia. Bloemen, perzik.

Sloveense blauwe druif. Gevoelig voor lentevorst. Laatrijpend. Komt ook voor in Kroatië en Oostenrijk. Lichte, levendige rode wijn met stevige zuren. Meestal gebruikt in blends. Kan ook wit gevinifieerd worden.

In de DO Condado de Huelva in Andaloesië wordt een sherry wijn gemaakt die in plaats van de palomino in Jerez de Zalemo druif gebruikt. De sherry-variant noemt men Condado Palido en hij is wat minder elegant dan sherry’s die gemaakt zijn met de palomino druif. In 1979 startte men in de regio echter ook met de produktie van een droge witte wijn, een vino joven afrutado, gemaakt met zalemo, die hier zeer geschikt voor bleek. Het is een frisse, fruitige en droge witte met vegetale aroma’s (appelschil). Hij wordt steeds populairder.

Sulzfeld am Main, Franken. 13ha. 70.000 flessen. 40% silvaner, 20% müller-thurgau en telkens 10% riesling en weissburgunder. Plantte onlangs ook frühburgunder en merlot aan. VDP lid. Wolfgang en Ulrich Luckert. Door hun vader in 1962 opgestart met 2ha en een weissburgunder pionier voor Franken. Ulrich is vandaag de wijnmaker, Wolfgang de manager. Vervingen vanaf 2000 alle inox door grote houten vaten (5000 liter). Excellente silvaner en een sterke chardonnay. www.weingut-zehnthof.de

zie Sylvaner

Slovenië. Zou een verre verwant zijn van de Italiaanse verduzzo. Zelen betekent groen en dateert uit een periode toen men de wijn nog zeer jong en ongebotteld dronk en hij een lichtgroene schijn kreeg van de rondzwevende deeltjes. Deze verdwijnen bij het filteren voor de botteling. Een aroma van gunpowder tea schijnt typisch te zijn. Kan verouderen. Alleen in de regio’s Vipava en Brda.

zie Sylvaner

Dit is de eigenlijke Beneden-Moezel, met grote hoeveelheden riesling van goede, maar zelden topkwaliteit. Ze zijn vaak zelfs wanneer trocken nog een beetje zoet. Enkele belangrijke dorpen zijn Winningen, Kobern-Gondorf, Cocem en Pommern. Ook rond Zell zelf liggen uitstekende wijngaarden.

San Benedetto di Lugano. Opgericht in de jaren 60. Sergio Zenato met kinderen Alberto en Nadia. Tophuis met grote wijnen. Serieuze investeringen in de kelder eind jaren 90 leveren u resultaten op. Verschillende wijnen in de Gambero Rosso. Alberto en Nadia vervoegden hun vader. 40ha in Peschiera in het Lugano gebied, vooral voor wit met de trebbiano di Lugana, 30ha in Valpolicella. Blijven ook groeien en kochten onlangs nog wijngaarden in Sant’Ambrogio. Voor de valpolicella geven ze de voorkeur aan een blend van corvina, rondinella en sangiovese. De Ripasso en de Amarone hebben een uitstekende reputatie. www.zenato.it

Gertwiller, Alsace. °1778 door Jean-Daniel Zeyssolff. Bottelen zelf sinds 1960. Yvan Zeyssolff sinds eind jaren 90. Sindsdien werden wat nieuwe percelen aangekocht en de installaties ten dele gemoderniseerd. 8ha, waarvan één met de zeldzame klevener de heiligenstein. De betere percelen (Cuvée Z) krijgen rendementsbeperking en lutte raisonnée. Kopen ook sylvaner en pinot blanc aan. Zou ook mooie pinot noirs maken.  Leuke gîte. www.zeyssolff.com

Gebruikt in Sicilië voor een weelderig zoete witte wijn, maar er wordt sinds een tijdje ook een aardige droge witte mee gemaakt. Ook veel in blends. Familie van de muscat.

Duino Aurisina, Friuli. Beniamino Zidarich. De’ familie maakte al generaties lang wijn voor eigen gebruik maar realiseerde zich in 1988 dat dit ook kon worden gecommercialiseerd en begon druivelaars bij aan te planten. Vandaag 12ha opgedeeld in veel kleine stukjes en in zeer moeilijke omstandigheden (op sommige stukken moest hij zelfs grond aanvoeren om de druivelaar de kans te geven zich te hechten). Werkt met vitovska, malvasia en terrano. Heel hoge dichtheid en druivelaars die heel diep in de grond hun voedsel moeten zoeken. Alles wordt met de hand geoogst (ken ook niet anders). Ontsteelt en vinfieert dan op Franse en Sloveense eik. Zeer mineralige wijnen met heel veel terroir. www.zidarich.it

Maikammer, Pfalz. Uwe en Harald Ziegler, broers en de 8e generatie op dit domein. Sinds 1998, daarvoor geleid door vader Herwarth Ziegler. 19ha, goed voor 180.000 flessen per jaar. De beste wijngaarden liggen op de Gimmeldinger Biengarten en Mandelgarten, de Alsterweiler Kapellenberg en de Maikammer Kirchenstück. Leem-zand en vergane zandsteen. 30% riesling, 10% spätburgunder, 8% weissburgunder, 8% dornfelder, 7% gewurztraminer, 6% scheurebe, 6% st laurent, 5% sauvignon blanc en 20% andere. Winzer des Jahres (DLG) in 2008. Verdienstelijke wijnmakers. www.august-ziegler.de In België ingevoerd door VeraVinum in Kelmis.

Zeer veeleisende druif uit het Oostenrijkse thermengebied. Uitstekende maar zeldzaam wordende witte wijn, zowel in een kruidige droge uitvoering als in een uitmuntende zoete vorm. Bijna altijd in blend met de rotgipfler. Ook bekend als spätrot. Aroma verwijst vaak naar iets notigs.

Dresden-Pillnitz, Sachsen. Klein domein van 4ha, goed voor 15.000 flessen per jaar. Kelders in de kapel van het paleis van Pillnitz. Wijngaard op de Pillnitzer Königlicher Weinberg. Zand en klei op vergane steen. 22% riesling, 18% kerner, 18% grauburgunder, 12% gewürztraminer, 12% müller-thurgau, 7% weissburgunder, 6% traminer en 5% bacchus. Zeer lage rendementen (21 hl/ha). Bio. Klaus Zimmerling wou al wijnmaker worden tijdens het DDR regime en vertrok als leerjongen naar de Wachau. Nog aan het leren, maar al erg goed en plus est en vous ! Weigert zijn flessen op te sturen naar de wijn-autoriteiten en zijn flessen worden dan ook gebotteld als Sachsische Landwein. Echtgenote Malgorzata Chodakowska zorgt voor de schulpturen die op de etiketten worden afgebeeld. Geen eigen website en wil er ook geen. Moeilijk te vinden buiten Sachsen.

Turckheim. °1959 uit het huwelijk van Léonard Humbrecht en Geneviève Zind. Vader Leonard en zoon Olivier MW paren hier traditie aan modernisatie met groot succes. De intuïtie en ervaring van de vader wordt vandaag getoetst door de wijnkennis van zoon ‘Master of Wine’ Olivier, die in 1988 de eerste Fransman was die deze titel behaalde. Zowel in wijngaard als kelder (volledig vernieuwd in 1992) is een constante strijd om verbetering bezig. Staan aan de top van de wijnbouw in de Elzas. 40ha wijngaard en een heel breed gamma. Werken met voor de regio erg lage opbrengsten (35hl/ha is typisch) om het terroir duidelijker te laten doorkomen. Bezit een paar geweldig goede wijngaarden die hij kon kopen omdat hun steile hellingen geen mechanisatie toelieten en hun eigenaars er daarom liever vanaf waren (hij gebruikt paarden). Ook een Chardonnay die eerst deel uitmaakte van hun pinot blanc assemblage maar toen dit door de INAO werd verboden gebruikten ze hem om er een steeds populairder wordende Vin de Pays van te maken. Ook een erg goede Vin de Table, de Zind, een assemblage van chardonnay, auxerrois en pinot blanc (aan 19 euro wel kostelijk). Biodynamisch sinds 1997 na kleinschalige experimenten die hen overtuigden. Past in de wijngaard de non-interventie zo veel mogelijk toe waarbij het wijnen zelf zijn die beslissen of ze in malolactische fermenetatie gaan of niet. Raad aan om te karaferen bij zijn jonge wijnen.

Na decennialange discussies over zijn afkomstig (de meeste oenologen beschouwden hem als een rechtstreekse afstammeling van de primitivo) blijkt zijn stamvader een Kroaat te zijn, de Plavac Mali. In Californië is het de symboolwijn van de lokale wijnindustrie die er zowel lichte alledaagse drinkwijn mee maakt (een beetje te vergelijken met Beaujolais of Chianti) als houtgerijpte giganten in Bordelese stijl. Een tijd lang bracht Californië aromabommen voort die weliswaar indrukwekkend maar ook dodelijk vermoeiend waren. Vandaag zijn sommige zinfandel’s grote wijnen geworden. Het is echter altijd oppassen geblazen voor te grote opbrngsten (de natuurlijke neiging van de zin) die lompe en overdreven wijn voortbrengen. Door de hoge weerbaarheid tegen ziektes vindt men in de VS ook nog zeer oude struiken die een laag rendement en een hoge concentratie opleveren. De stevige exemplaren kunnen stevige kost aan als stoofpotje, peking-eend, pasta’s met room of oude brokkelkazen. Typische aroma’s : braam, zwarte bes, specerijen, zwarte peper, specerijen, confituur

Centraal-Griekenland. Epirus. Wit. Gebruikte druiven: 100% debina. In het Noorden van Ipiros of Epirus, tegen de Albanese grens, op 600m hoogte, liggen met de druif debina aangeplante wijngaarden die stille of licht mousserende wijnen voortbrengen die droog of halfzoet kan zijn. Hij is meestal elegant, fris en zeer fruitig.

(Ho)

zie Sylvaner

(Ho) zie grüner veltliner

Maipu, Mendoza, Argentinië. °1963 door Don Alberto Zuccardi om te bewijzen dat zijn irrigatiekanaal in Maipu werkte. Tien jaar later kocht hij een tweede wijngaard in Santa Rosa. In 1985 nam zoon José Alberto het roer over en vandaag is ook zoon Sebastian, afgestudeerd als landbouwingenieur, actief binnen het bedrijf. Rodolfo Montenegro is de wijnmaker die sinds 2003 experimenteerd met lokale giststammen om meer finesse en structuur te krijgen. Modern bedrijf dat een eigen kweekstation voor druivelaars heeft en ondermeer de viognier en de zinfandel in Argentinië introduceerden. Lokaal verkopen ze continu nieuwe experimentele wijnen van 35 ongewone rassen die in zeer kleine hoeveelheden worden gemaakt om te leren en die worden verkocht onder de Innovacion en Textual namen. Edgardo Consoli is de viticulturist die een modern en goed doordacht beleid voert in de wijngaard. Vandaag 170ha groot domein in Maipu (incl restaurant) en een 1600ha groot domein in Santa Rosa (met 440ha beplant). Sinds 1998 bezig met organisch te werken (vandaag zijn 300ha gecertifieerd als organisch). De Zeta, de Q en de Malamado zijn de toppers. De Santa Julia reeks is het basisgamma, de betere cuvées komen uit onder de naam Zuccardi. Succesvol in de export. www.familiazuccardi.com In België op verschillende adressen verkrijgbaar.

644 ha. Wit en rood. Wit met müller-thurgau, räuschling en andere, rood vooral met pinot noir. Samengesteld uit de twee oevers van het meer van Zürich, het Limattal, het Unterland en het Weinland. 60% van de aanplant is rood. De ouhet druivenras Raüschling (18ha) is een erg fruitige, jong te drinken lokale specialiteit die goed past bij zoetwatervis. Ondergrond met schist en molasse (voor Underland kalk en moreen).

Orschwihr, Alsace. 13ha wijngaard op de Bollenberg en de Grand Cru Pfingstberg, waarvan 11,2 wit met 22% pinot blanc en auxerrois, 22% pinot gris, 22% riesling, 18% gewurztraminer, 8% muscat, 4% chasselas en 4% sylvaner. 1,7 ha pinot noir. In 1691 gesticht domein, nog steeds in handen van dezelfde familie. Vader Valentin nam sinds 2000 ook dochter Marie (°1976), de dertiende generatie al op het domein, op in de leiding. Ondertussen is vader teruggetreden en is ook broer Jean-Paul, sinds 2000 actief in de kelder, mede-eigenaar. Hij is een gediplomeerd oenoloog die ervaring opdeed bij Léonard Humbrecht, Marc Kreydenweiss en Léon Boesch. Gepassioneerde mensen. Maakten de wijnen droger, meer geschikt voor de maaltijd en gooiden sinds 1997 het roer om richting biodynamisme. De druiven worden met de hand geoogst en heel zorgvuldig en traag gemaakt, zonder chaptalisatie en zonder vreemde gisten. Pure, droge en geconcentreerde wijnen. Sinds kort veel export. Elk jaar beter. Volgens Jean-Paul maakt hij geen wijn, maar hij begeleidt een natuurlijk proces waarbij most wordt omgezet in wijn. www.valentin-zusslin.com

Oostenrijkse druif. Kruising tussen Blaufränkisch en St Laurent, uitgevonden door Fritz Zweigelt. Gemakkelijk performer in kwantiteit en vaak gebruikt in assemblages. Best als licht gekoelde fruitige zomerwijn, maar er bestaan ook krachtigere bewaarwijnen. Typische aroma’s : kersen

De 14900 ha wijngaard van Zwitserland strekt zich uit tussen het Rhône-bekken ten westen van de Alpen, het Rijn-bekken in het noorden en de Po in het zuiden. Door de Zwitserse geografie zijn er ondanks de kleine oppervlakte zeer uiteenlopende klimatologische omstandigheden met zeer uiteenlopende bodemsoorten. Grof gezegd zijn er drie hoofdregio’s maar daarbinnen zijn de verschillen erg groot. De eerste en grootste is die van Romaans Zwitserland, die bijna drie vierde van het totaal voor zich neemt (11400 ha). Het deel dat zich in Duitssprekend (Alemanisch) Zwitzerland bevindt is erg versnipperd en goed voor 17% van de produktie. In Italiaanssprekend Zwitserland liggen de wijngaarden (1300ha) in de vallei van de Tessin of Ticino. 56% van de produktie was wit, in 2004 werd er voor de eerste maal meer rood dan wit gemaakt (52%). De chasselas (5249 ha) is de traditionele druif van franssprekend Zwitserland, met pinot noir (4609ha, om voor de populaire rosé Oeil de Perdrix) en gamay (1897 ha) als populairste rode varianten. In Duitssprekend Zwitserland domineert de pinot noir en de müller-thurgau (652ha, ook bekend als riesling x silvaner, jong te drinken bij asperges of zoetwatervis). Het warmere Italiaanse deel is gedomineerd door de merlot (876 ha) wat een paar uitstekende wijnen oplevert. In wit ontmoeten we ook nog chardonnay (253 ha), pinot gris (166 ha), pinot blanc (91ha), sauvignon (64ha), aligoté (20ha). Zwitsers drinken hun wijn grotendeels zelf op (zo’n 20 liter per jaar per Zwitser) en importeren dan ook nog eens een goede 30 liter, wat meteen de reden is waarom hij buiten Zwitserland relatief moeilijk te vinden is (slechts 1% wordt geëxporteerd). De moeilijk gelegen gronden en de grote vraag maken de gemiddelde Zwitserse wijn ook duur. Veel wijnbouwers staren zich ook al decennialang blind op kwantiteit die gewone alledaagse tafelwijn oplevert, maar er komt meer en meer uitstekende witte en rode wijn van jonge wijnmakers.

San Pietro in Cariano, Verona. In 2000 door enkele consultants opgericht bedrijf dat in de valpolicella regio gevestigd is maar geen enkele doc wijn maakt, alleen IGT. In 2003 werden de kelders in gebruik genomen. 9ha wijngaard, deels in bezit, deels gepacht. De drie waren Celestino Gaspari, 11 jaar bij Quintarelli, Francesco Parisi, enkele jaren bij Fratelli Pasqua en Flavio Peroni, 23 jaar als wijnmaker bij Bertani. Flaovio Peroni stapte onlangs uit het project en Francesco Parisi blijft ook buiten het bedrijf erg actief als consultant, terwijl Gaspari nu full-time het beheer van Zymè voor zich heeft genomen. De firma maakt ondermeer een 100% oseleta en de IGT wijnen Harlequin en Kairos. www.zyme.it